Η Διεθνής Ιατρική κοινότητα, το σύνολο των ιατρικών οργανισμών, αλλά και η πλειονότητα των κατοίκων των δυτικών κοινωνιών και οι χρήστες των προγραμμάτων υγείας, επί σειρά ετών είναι ευαισθητοποιημένοι με τα προβλήματα υγείας που προκαλεί η αύξηση του σωματικού βάρους με τη μορφή λίπους που συσσωρεύεται στον οργανισμό του σύγχρονου ανθρώπου.
Παραμένει, βασικά, χωρίς ιδιαίτερη έμφαση, υποβαθμισμένο και μακριά από τα φώτα της δημοσιότητας το ακριβώς αντίθετο πρόβλημα υγείας, που εκφράζεται με τη μείωση του σωματικού βάρους, κάτω από τα στενά καθορισμένα φυσιολογικά όρια και απεικονίζεται μέσω της σιλουέτας του ελλιποβαρούς ατόμου.
Οι αναφορές στην κλινική αυτή κατάσταση ανάγονται κυρίως στο παρελθόν, όταν εκτροπές των πολιτικών, κοινωνικών ή οικονομικών συνθηκών (πόλεμοι, λιμοί κλπ) οδηγούσαν σε στρατιές κάτισχνων ατόμων που έφταναν σε υψηλά ποσοστά νοσηρότητας και βεβαίως θνησιμότητας (νωπές είναι ακόμη οι μνήμες από τις συνέπειες του Β' Παγκόσμιου πολέμου).
Στην σημερινή εποχή δύο μοντέλα ελλιποβαρών ατόμων αντιπροσωπεύουν την πλειονότητα των περιστατικών. Το πρώτο, αφορά άτομα (κυρίως γυναίκες παραγωγικής ηλικίας) στο σύγχρονο δυτικό πολιτισμικό τμήμα της κοινωνίας μας, οι οποίες εμφανίζουν χαμηλό βάρος συγκριτικά με το ύψος τους, σε μια μόνιμη προσπάθεια να ταυτιστούν αισθητικά με τα πρότυπα τους, τις σύγχρονες καλλονές που κατακλύζουν τον περιοδικό τύπο αλλά και όλα τα μέσα μαζικής επικοινωνίας.
Επίσης, άτομα με ψυχιατρικά προβλήματα, τα οποία εκφράζονται μέσω της ίδιας εικόνας (κατάθλιψη, νευρογενής ανορεξία) και σπανίως νοσήματα των ενδοκρινών αδένων (υπερθυρεοειδισμός) του μεταβολισμού (σακχαρώδης διαβήτης), νεοπλασματικά νοσήματα κλπ.
Το δεύτερο, αφορά άτομα όλων των ηλικιών και των δύο φύλων, τα οποία ζουν εξαθλιωμένα σε περιοχές του τρίτου κόσμου (χώρες της Αφρικής κυρίως), όπου οι κοινωνικοοικονομικές συνθήκες δεν επιτρέπουν τη φυσιολογική και απρόσκοπτη ανάπτυξη λόγω ελλιπών υγειονομικών και σιτιστικών συνθηκών.
Όμως, ποια άτομα είναι ελλιποβαρή και πως εκτιμάται ο βαθμός του προβλήματος σε κάθε ένα από αυτά;
Σε πληθυσμιακό επίπεδο ένας επαρκής, αν και αδρός, τρόπος μέτρησης του βάρους (πάντα σε σχέση με το ύψος) είναι ο Δείκτης Μάζας Σώματος (ΔΜΣ). Ορίζεται ως το πηλίκο του βάρους σε kgr προς το τετράγωνο του ύψους σε μέτρα (kgr/m3).
Για παράδειγμα, ένας ενήλικας ζυγίζει 100 kgr και έχει ύψος 2m, θα έχει ΔΜΣ: 100/4=25. Η ταξινόμηση σε άτομα ελλιποβαρή, κανονικού βάρους κλπ σύμφωνα με τον ΔΜΣ παρουσιάζεται ως εξής:
Κατάταξη των ενηλίκων σύμφωνα με το ΔΜΣ
Κατάταξη ΔΜΣ Κίνδυνος επιπλοκών
Ελλιποβαρής <18,50 Μικρός (αλλά ο κίνδυνος άλλων προβλημάτων υγείας είναι αυξημένος)
Κανονικού βάρους 18,50 - 24,99 Συνήθης
Υπέρβαρος >25,00 Μέτριος
Παχύσαρκος >30 Αυξημένος
Συνεπώς, η άριστη σωματική κατάσταση, όσον αφορά το σωματικό μας βάρος, σε σχέση με το ύψος, εκφράζεται μέσα από ένα περιορισμένο φάσμα ΔΜΣ μεταξύ 21 και 25. Τιμές μεγαλύτερες του 25 και μικρότερες του 21 σχετίζονται με αυξημένα ποσοστά νοσηρότητας και θνησιμότητας, σε βαθμό που αντιστοιχεί στη βαρύτητα της κλινικής κατάσταση. Δηλαδή, όσο μειώνεται ο ΔΜΣ, τόσο μειώνεται και το προσδόκιμο επιβίωσης, κατάσταση που προσομοιάζει με τον κίνδυνο της αντίπερα όχθης, δηλαδή της αύξησης του ΔΜΣ.
Για την καλύτερη κατανόηση των όσων έχουν τεκμηριωθεί από μεγάλες επιδημιολογικές μελέτες, παραθέτω τον πίνακα που δείχνει με ακρίβεια την αύξηση του κινδύνου απώλειας ζωής και από τις δύο όχθες του ποταμού.
περισσότερα:
http://www.eiep.gr/ και
http://health.in.gr/news/article.asp?lngArticleID=128103